Zwierzyna Łowna
Członkowie Koła Łowieckiego nr 47 Diana w Inowrocławiu
Tradycja
Wszystko o broni i amunicji
Pliki do pobrania
Mapy
Przepisy
Szacowanie wieku zwierzyny
Logowanie

 

 

 

 

 

Sygnały łowieckie
 
    Sygnalistyka łowiecka jest tak stara, jak zbiorowe polowanie. Narodziła się kilka tysięcy lat temu i stworzyła ją praktyczna konieczność porozumiewania się. Niedoskonałość broni powodowała, że na dużego i niebezpiecznego zwierza można było polować jedynie dużą grupą łowców. Początek sygnalistyki łowieckiej to właśnie konieczność komunikowania się między sobą poszczególnych uczestników łowów, czy też całych ich grup. Z czasem do wartości czysto użytkowych sygnałów łowieckich dołączył ich walor obrzędowy i artystyczny. Dzisiejsza sygnalistyka myśliwska to połączenie wszystkich trzech sfer, w których sygnały funkcjonują - komunikacyjnej, obrzędowej i artystycznej.

 


   Rozkwit sygnalistyki łowieckiej na naszych ziemiach przypada na czasy od późnego średniowiecza do końca XVIII wieku. Jest to czas największych puszczańskich łowów, organizowanych przez dwór królewski, książęta i magnaterię. Tamtejsza sygnalistyka łowiecka obejmowała przynajmniej sto różnych sygnałów, dzięki którym polowanie z udziałem kilkuset myśliwych, naganiaczy, psiarczyków, innej służby i taborów było w ogóle możliwe do przeprowadzenia. Sygnalistyka łowiecka upadła wraz z Rzecząpospolitą. Zabory i stały regres gospodarczy właścicieli wielkich dóbr ziemskich, w których można było przeprowadzać tak gigantyczne łowy, spowodowały, że sygnalistyka myśliwska w tak szerokiej postaci stała się zbędna. Poza tym sygnały myśliwskie, postrzegane jako element tradycji narodowej, nie były akceptowane przez zaborców, zwłaszcza Rosjan.

   Współczesna sygnalistyka łowiecka swój początek bierze w wieku XIX. Wywodzi się z Niemiec, jak większa część naszej obyczajowości myśliwskiej. Dziś w kniei słychać prawie wyłącznie nieduże blaszane instrumenty, tzw. rogi Plessa. Rzadziej grają duże francuskie rogi par force, używane pierwotnie do polowań konnych. Sporadycznie w kniei słychać tradycyjne rogi, wykonane z urożenia dużych zwierząt, najczęściej bawołu.

   Do dziś zachowało się w tradycji polowania, wraz z zapisem nutowym, około 60. sygnałów myśliwskich. Spora ich część zatraciła już rację bytu na łowach np. sygnał "Przywołanie kobiet". Na współczesnych polowaniach gra się poniżej 30. sygnałów. Faktyczną popularnością cieszy się zaledwie kilkanaście. Sygnały łowieckie, tak dziś, jak i 300 lat temu, możemy ogólnie podzielić na sygnały informacyjne i obrzędowo-uroczyste. Pierwsze z nich nadal wypełniają rolę przekaźnika praktycznych informacji między uczestnikami polowania. Kolejne podkreślają uroczysty charakter wydarzenia, bądź sytuacji, jakie zaistniały w trakcie łowów.

 


    Za sprawne prowadzenie łowów odpowiedzialny jest Prowadzący Polowanie - jest nim łowczy lub wyznaczona osoba, która wraz z Pomocnikiem dba o bezpieczeństwo, porządek podczas łowów. Za pomocą kniejówki"

 

1. Budzi on myśliwych sygnałem "Pobudką" - zazwyczaj na godzinę przed wyruszeniem w teren. 

 

2. "Zbiórka myśliwych" i "Zbiórka naganki"  zwołuje zbiórkę bezpośrednio przed wyruszeniem na łowy.

 

3. Gdy uczestnicy polowania oczekiwani są w umówionym miejscu wita ich sygnał "Powitanie".

 

4. Do ruszenia myśliwych i naganki w pierwszy miot wzywa sygnał "Apel - na łowy".

 

5. A po rozstawieniu naganki i myśliwy jest na stanowiskach, Prowadzący daje sygnał "Gotów" i ten sam sygnał powtarza prowadzący nagankę.

 

6. Po wysłuchaniu tych dwóch informacji (sygnałów "Gotów")  Prowadzący polowania daje sygnał "Naganka naprzód", który podejmuje prowadzący nagankę i zaczyna jednocześnie pędzenie.

 

7. Jeżeli naganka powinna zmienić tempo poruszania, daje sygnał "Naganka prędzej" lub "Wolno pędzić"

 

8. Dziś już nie praktykowane ale w przeszłości istniały zależnie od konfiguracji miotu lub kotła  sygnały: "Prawe skrzydło" lub "Lewe skrzydło" albo "Środek obławy" i bezpośrednio potem "Naganka prędzej" lub "Wolno pędzić", albo "Stać" i w ten sposób kniejówką regulowało się ruch obławy.

 

Rozkazy te podejmują wszyscy wyposażeni w kniejówki, podając je dalej, gwarantując ich dotarcie do obławników zwłaszcza przy rozległych pędzeniach i silnym wietrze.

 

9. Sygnał "Stań" (dla naganki) daje Prowadzący także w celu przerwania na 5 do 10 minut pędzenia i to w chwili padania gęstych strzałów, które wskazują na liczny napór zwierzyny na linię myśliwych. Przerwę tę wykorzystuje się poza tym na uporządkowanie naganki, do czego wzywa się sygnałem "Równaj". Kontynuowanie wstrzymanego pędzenia oznajmia się sygnałem "Gotów" i bezpośrednio po nim daje sygnał "Naganka naprzód".

 

W czasie polowania w kotły, zamknięcie kotła oznajmia się sygnałem "Skrzydła zamknięte".

 

10. Zakaz strzału w miot lub do kotła oznajmia Prowadzący polowania sygnałem "Zakaz strzału w miot".

 

11. Sygnałem "Wyładuj broń" kończy się pędzenie i od tej chwili już w ogóle strzelać nie wolno.

 

12. Sygnałem "Zbiórka myśliwych" zwołuje się myśliwych, sygnałem "Zbiórka naganki" zwołuje nagankę. Myśliwych i nagankę łącznie zwołuje się sygnałem "Zbiórka ogólna".

 

13. Przerwę na posiłek oznajmia sygnał "Posiłek".

 

14.Polowanie kończy sygnał "Koniec polowania", po czym układa się pokot według wartości łowieckiej upolowanego zwierza (jeleń, daniel, dzik, lis itd.) a po odpowiednim uporządkowaniu obławników, sygnaliści trąbią w zespole sygnały dla każdego gatunku zwierzyny ułożonej w pokocie: "Jeleń na rozkładzie", "Daniel na rozkładzie", "Dzik na rozkładzie", "Sarna na rozkładzie", "Lis na rozkładzie", itd dla zająca drapieżnika bażanta, ptactwa...

 

15. Obławników, którzy się zgubili poszukuje się sygnałem "Wołanie ", na co zabłąkany odpowiada sygnałem "Odpowiedź".

 

16. Na sygnał "Podwody" nadjeżdżają wszystkie pojazdy.

 

17. Po odczytaniu rozkładu, gdy jeden z myśliwych strzelił po raz pierwszy grubego zwierza lub myśliwy początkujący po raz pierwszy był na polowaniu i strzelił pierwszą zwierzynę, okoliczności tej poświęca parę słów i ceremoniał honoruje się sygnałem "Pasowanie myśliwskie".

 

18. Sygnał "Darz Bór" kończy pokot zwierzyny.

 

  

 

Wiele sporów budzi to, których sygnałów należy wysłuchać z odkrytą głową. Ilu myśliwych tyle wersji. Problem ten ilustruje przy okazji ogólnie zły stan polskiej sygnalistyki łowieckiej. Zdarzają się tragikomiczne sytuacje np. myśliwi zdejmują kapelusze, bo sygnalista gra ... "Posiłek" ! Bezwzględnie odkrytej głowy wymagają wszystkie sygnały otrąbienia pokotu i sygnał "Darz Bór".

   Trudno wymagać od każdego myśliwego, by grał sygnały łowieckie. Jednak każdy myśliwy, zaopatrzony przez naturę w słuch muzyczny, powinien sygnały rozpoznawać. Sklepy myśliwskie oferują kasety i płyty z sygnałami, zarejestrowanymi przez doskonałych, zawodowych muzyków. Kulturalny uczestnik polowania, myśliwy szanujący tradycje, powinien się z nimi osłuchać i - przynajmniej podstawowe - zapamiętać.
 
Przygotowano na podstawie opracowania Marka Ledwosińskiego   
źródło: http://www.kolo-lowieckie-bor.pl/?q=sygna-y-owieckie#powrot

 

 

Apel na łowy  

 

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

„Apel na łowy”
Już trąbka gra, w szeregu stań i bądź gotowy.
Nie wahaj się, wstał piękny dzień więc czas na łowy.
Rozpoznaj cel, bezpiecznie strzel byś wrócił zdrowy.

 

„Apel na łowy”
Na łów na łów, stawaj kto zdrów, w ostępów progi!
Niech czujny zwierz, o łowach wie – zadmijmy w rogi!
Niech Hubert nas w opiece ma, nie znajmy trwogi!

 

 

 

 

 

Bażant na rozkładzie

 

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Słów brak:

 

 

 

Daniel na rozkładzie

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Darz bór

 

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Słowa:

Niech po-la, la-sy, knie-je i ba-gien-ny wrzos, ro-gów po-nio-są głos (x 2) 
Niech pa-tron świę-ty Hu-bert w o-pie-ce nas ma wśród do-lin i gór (x 2) 
Wszy-stkim nam tu niech da-rzy,  niech da-rzy bór!  (x 1)

 

 

 

 

Drapieżnik na rozkładzie

 

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Słów brak:

 

 

 

 

Dzik na rozkładzie

 

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

 

 

Jeleń na rozkładzie

 

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Słów brak:

 

 

Jenot na rozkładzie

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Koniec polowania

 

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

Słowa:

Ło-wy skoń-czo-ne, strzel-cy i psy stru-dzo-ne, wra-caj-my!

 

 

 

Kozica na rozkładzie

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

Król polowania

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Lis na rozkładzie

 

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Słów brak:

 

 

 

Łoś na rozkładzie

 

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Słów brak:

 

 

Muflon na rozkładzie

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Naganka na przód

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Słowa:

Na-gan-ka do przo-du pędź (x 3), niech da-rzy bór!

 

 

 

 

 

 

Niedźwiedź na rozkładzie

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Pasowanie

 

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Słów brak:

 

 
Ceremoniał pasowania odbywa się gdy myśliwy upolował pierwszego grubego zwierza.

 

Rota pasowania brzmi:

 

Zgodnie z wielowiekową tradycją pasuję Cię
na rycerza św. Huberta, znakiem farby Cię znaczę.
Bądź zawsze wierny kniei i dobrym obyczajom łowieckim,
przestrzegaj prawa łowieckiego. Darz bór Ci życzę!
Myśliwy odpowiada:

 

– Ku chwale polskiego łowiectwa!.

 

Sygnał należy wysłuchać na stojąco i z odkrytą głową.
 
 
 
 

 

 

 

 

Pióro na rozkładzie

 

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Słów brak:

 

 

 

Pobudka

 

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Słowa:

 

 

Posiłek

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Powitanie

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Słowa:

 

 Bra-cia Hu-ber-ta wi-taj-cie nam ! (x 1).

Niech po-rwie nas dziś ta ło-wie-cka przy-go-da, wspa-nia-ła na-sza oj-czy-sta przy-ro-da , je-sien-ny czas! (x 2)
Ru-szaj-my więc na ło-wy, w bo-ry, niech za-gra-ją nam sfo-ry, niech za-gra nam róg.
Wie-czo-rem zaś bie-sia-dy, wi-na i my-śliw-ska ła-ci-na, wspa- nia-ły czas wśród nas !(x 2)

 

 

 

Pożegnanie

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

Rozładuj broń

 

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

Słowa:

Ro-zła-duj swo-ją broń

 

 

 

 

Sarna na rozkładzie

 

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Słów brak:

 

 

Stój

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

Wezwanie

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

Wilk na rozkładzie

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Zając na rozkładzie

 

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Słów brak:

 

 

 

Zakaz strzału w miot

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Słowa:

Nie strze-laj,  nie strze-laj,  nie strze-laj już w miot!

 

 

 

Zawołanie

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Zbiórka

 

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

Słowa:

 

Łap ka-pe-lusz i dwu-rur-kę, trę-bacz wo-ła na zbió-rkę

 

 

 

Żubr na rozkładzie

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Odsłony: 4757