BROŃ I AMUNICJA KULOWA ORAZ ICH DZIAŁANIE

    


Budowa broni kulowej dla użytkownika jest bardzo prosta, bo składa się z lufy z komorą nabojową zamkiem i łoża. Broń kulowa wymaga nadzwyczajnej dbałości w jej eksploatacji oraz ogromnej ostrożności w obchodzeniu się z nią. Przedmiotowy artykuł, nie zakłada też zróżnicowanej wiedzy, jaką posiadać mogą jego odbiorcy w prezentowanej tej treści.

Lufa : wewnętrzna część lufy ( przewód) jest gwintowana, tzn ma spiralne pasy pól i bruzd w liczbie 4 lub 6 głębokości ok 0, 1 mm. Jeden pełny skręt gwintu ma długość 20 – 34 cm, co daje ponad 2 obroty pocisku w lufie. Pocisk uzyskuje około 3.500 obrotów na sekundę. Ruch obrotowy pocisku pozwala otrzymać stabilność kierunku i pokonać opór powietrza.


Lufy broni kulowej mają długość 51 – 65 cm. Broń o dłuższych lufach daje możliwość większego wykorzystania gazów spalanego prochu, a to daje większą szybkość początkową pocisku, a także ułatwia bardziej precyzyjne wycelowanie przez szczerbinkę i muszkę, przy dłuższej linii celowania.;

Przyśpiesznik : zmniejsza głębokość (opór) spustu i daje on możliwość oddania strzału bez poruszania (zrywania) bronią. Może być montowany jako drugi spust lub w połączeniu z pierwszym spustem naciąga się go w chwili gotowości do strzału. Inna manipulacja przyśpiesznikiem jest zabroniona (regul. polowania);

Budowa pocisku kulowego : pocisk składa się z dwóch części, zewnętrznej osłony – płaszcza i wewnętrznej – rdzenia (ołów). Osłona może być całkowita- pocisk pełno płaszczowy lub tylko częściowa – półpłaszczowy. Odsłonięcie ołowiu może być większe lub mniejsze, a ponadto płaszcz może być zgięty w połowie, tworząc literę H (H- płaszcz / H- mantel, niem.)


Pocisk z większą częścią odsłoniętą łatwiej ulega deformacji po trafieniu w cel lub przy zderzeniu z przeszkodą (trawa, gałązka itp.) Kształt czubka pocisku może być różny, szpiczasty, zaokrąglony lub stożkowy;

Ciśnienie i temperatura ; amunicja kulowa daje w komorze nabojowej ciśnienie 2.600 – 3.800 barów (280 - 410 Ma) i temperaturę spalania prochu ok.3.000 st. C. Ciśnienie to nadaje pociskowi prędkość początkową 750 – 900 m/s, a w odległości 200m. Prędkość 650 -700m /s
i pozwala na osiągnięcie odległości dla pocisku ok. 5 km ;

Odrzut broni : zależy od masy broni, właściwości amunicji (prochu i jego szybkości spalania) oraz oporu, jaki sprawia pociskowi lufa przy przejściu przez nią ( gwint i wżery). Sposób przyłożenia broni do ramienia decyduje, czy suma elementów składających się na odrzut swobodnie pokieruje bronią w procesie strzału, i czy zostanie opanowana przez strzelającego. Niedostateczne przyciśnięcie broni w dołku strzeleckim może spowodować silny odrzut, co może spowodować nawet uszkodzenie obojczyka, policzka, ręki. Niedopuszczalne jest strzelanie z broni trzymanej w opuszczonych rekach. Dla zrównoważenia odrzutu przy strzale stosuje się gumowe lub filcowe podkładki w stopce kolby. Masa pocisku kulowego waha się od 6 -13 g. W tym samym kalibrze są produkowane pociski o różnej masie, w zależności od ich budowy i przeznaczenia

Znaczenie opancerzenia pocisku ; Ma ono znaczenie przy przejściu w lufie na ruch obrotowy pocisku, a z punktu przydatności myśliwskiej – uderzenie w cel. Pocisk pełno-płaszczowy przechodzi przez ciało zwierzyny nie czyniąc większych uszkodzeń organów, jeśli nie trafia w nie bezpośrednio. Takich pocisków używa się do dużej i gruboskórnej zwierzyny oraz drobnej futerkowej, np. lisy.


W powszechnym użyciu są pociski z częściowym płaszczem (półpłaszczowe), które ulegają deformacji i skutecznie uszkadzają organy wewnętrzne i ulegają częściowemu rozpryskowi po trafieniu w przeszkodę. Dla oznaczenia budowy pocisków najczęściej stosowane są niemieckie i angielskie skróty i określenia, które tu pominę, bo oznaczenia te opisane są na opakowaniach.

Oznaczenia kalibru amunicji kulowej : Kaliber oznacza średnicę przewodu lufy oraz długość łuski wyprowadzoną jako średnią z pomiaru średnicy między polami i pomiędzy bruzdami i ewentualnie jej budowę. Średnica lufy może być określona w milimetrach ( 7 x 64 lub 8 x 57 ) lub w ułamkowych częściach cala, jak np. 30 – 06 lub, 308 (kaliber anglosaski). Pierwsze liczby 7 i 8 oznaczają w przybliżeniu średnicę lufy w milimetrach, a 64 i 57 długość łuski w mm.


W kalibrze 30 – 06 lub 308, pierwsze cyfry określają średnicę lufy w calach, a dalsze rok konstrukcji broni, i tak; 30 oznacza 0,30 cala. Druga część, a więc 06 oznacza rok konstrukcji 1906. (amerykańska broń wojskowa ). Kaliber 308 jest kalibrem NATO. Przyjmując, że jeden cal równa się 25, 4 mm. w wyliczeniu otrzymujemy średnicę lufy w kal. 30 – 06 wynik 7, 62 mm.


Przy oznaczeniu kalibru może być dodana litera R – amunicja do broni łamanej z kryzą (niem. R – Rand) Ponadto mogą być w oznaczeniu dodawane litery S, IS, I, SE i inne, a to oznacza :
„S” – wskazuje, że pocisk w tej amunicji jest silniejszy - ściślej, grubszy od pocisku tego samego kalibru, ale bez tej litery. Różnica w grubości wynosi 0,1 mm i dlatego nie wolno stosować pocisków „S”zamiast pocisków zwykłych, jeśli broń nie jest przystosowana do pocisków „S”, bo grozi rozerwaniem lufy. Oznaczenie literą „S” występuje w amunicji 8 x 57 IS i 8 x 57 IRS. I tych naboi nie można używać zamiast 8 x 57 I lub 8 x 57 IR. Oznaczenie kalibru amunicji, celowo uszczegółowiłem, z uwagi na istotę uwarunkowań dotyczących doboru amunicji do użytku oraz rozumienia oznakowań kalibrów broni, którymi wielu posługuje się na forum.

Miary jednostek strzału:
Masę pocisku i prochu określa się w gramach (g)
Prędkość pocisku określa się w metrach na sekundę (m./s)
Energie uderzeniową pocisku oznacza się w dżulach (J), 1kGm -10 J ( ściśle 9.807 J)
Ciśnienie gazów oznacza się w paskalach (Pa)
Kula sztucerowa ma zasięg do 5 km. (breneka do 1500m.) pocisk wystrzelony w poziomie leci 500m, więc musi mieć jakiś kulochwyt

Strzelanie : Z broni kulowej z przyrządami optycznymi (luneta) strzela się nie dalej jak 200m, gdyż celność strzału na większą odległość jest problematyczna, ze względu na opad pocisku i ewentualnie ”paralaksę” w lunecie, a także na zawodność techniki strzału, czyli poprawność celowania i właściwego ściągnięcia spustu, odchylenia wynikające z właściwości amunicji i jakości broni
Z broni bez przyrządów optycznych, nie powinno się strzelać w zasadzie na dalszą odległość niż 100 m.

Balistyka :
Balistyka, jest to nauka o ruchu pocisku od wystrzelenia do uderzenia w cel (zakończenia lotu.)
I rozróżniamy ;
balistykę wewnętrzną – ruch pocisku w lufie ;
balistykę zewnętrzną – tor lotu pocisku, prędkość opad ;
balistykę celu – uderzenie w cel, tzn. drążenie ciała zwierzyny na co ma wpływ budowa pocisku

Jaka jest balistyka zewnętrzna pocisku:
Najbardziej pozytywną cechą toru pocisku jest jego płaskość, a więc mały opad na drodze lotu do ok. 200 m, przy opadzie pocisku ok 10 cm. W celu uniknięcia dużej różnicy między punktem celowania i trafienia pocisku, ustala się punkt celowania i trafienia, punkt między 150 ,a 200 m. zależnie od rodzaju amunicji. W broni wojskowej następuje to poprzez podwyższenie szczerbinki, zaś w broni myśliwskiej – przez ustawienie przyrządów optycznych (lunety) Najkorzystniejszy punkt celowania, równy punktowi trafienia, jest dla każdego typu i kalibru amunicji inny i dlatego trzeba dokonać stosownego wyboru – i tak np.
- amunicja kal.30 – 06 z pociskiem 9, 7g, wystrzelonym z broni przestrzelanej na odległość 170 m., daje na 100 m. zgórowanie 4 cm, na 150 m.- 2 cm, a na 200 m.- 4.5 cm. zdołowania. Tak małe odchylenia od linii celowania nie mają praktycznie prawie żadnego znaczenia. Bardzo podobny jest tor pocisku kal. 7 x 64.
Rozgrzane lufy wpływają znacząco na balistykę lotu pocisku, dając odchylenia nawet 7 cm. od punktu celowania. Stygnięcie lufy trwa ok 20min.

 
źródło: poluje.pl