(Anser albifrons)
I. Występowanie i siedlisko
Gęś białoczelna gniazduje w tundrach, w podbiegunowych okolicach Azji i
Ameryki. Osobniki spotykane w Polsce mają tereny lęgowe wzdłuż arktycznej części
Rosji. Najliczniej można je zaobserwować u nas podczas jesiennych przelotów, kiedy
to wielotysięczne stada przelatują wzdłuż wybrzeża Bałtyku i północnych rejonów
kraju, udając się na zimowiska. Ich celem jest wówczas zachodnia Europa, przede
wszystkim Holandia, ale zimują także w południowej Europie, Azji Środkowej i
Ameryce Środkowej.
II. Charakterystyka ogólna
Gęś białoczelna jest dość dużym ptakiem wodnym, ale mniejszym zarówno
od gęgawy, jak i zbożówki. Waży do 3 kg. Jest ubarwiona podobnie do gęgaw, czyli
szaro-brązowo, z tym że na jaśniejszym spodzie mają nieregularne, czarne pręgi
poprzeczne, które nie występują u młodych osobników. Również u młodych brak jest
wyraźnej, białej plamki na czole, zaczynającej się u nasady dzioba. Dziób (z białym
paznokciem) i wiosła są jasnocieliste.
III. Odżywianie
Odżywia się podobnie jak wszystkie gęsi: tylko i wyłącznie pokarmem
roślinnym. Apetyt swój zaspokaja coraz częściej na łąkach i polach, najchętniej pasąc
się na zasiewach rzepaku i zbóż ozimych oraz na ścierniskach po kukurydzy. Chętnie
żeruje na bagnach, płyciznach i na przylegających do zbiorników łąkach.
IV. Rozmnażanie i rozwój
Jak wszystkie gęsi, również białoczelne wyprowadzają jeden lęg w roku.
Gniazda zakładają na wyższych i bardziej suchych miejscach w tundrze często pod
osłoną roślinności. Budują je z mchu i traw, i oczywiście wykładają puchem. Jak jej
kuzynka, składa 4-6 jaj i wysiaduje je do 28 dni. Również jak u innych gęsi młode
wodzone są przez oboje rodziców.
V. Zachowanie
Gęś ta zwykle tworzy wspólne stada z gęsiami zbożowymi. Odzywa się
częściej niż inne gatunki, po czym można ją łatwo poznać już z wielkiej odległości.
Odgłosy ma charakterystyczne, od śmiejących okrzyków niekiedy podobnych do
trąbki, po melodyjne głosy nieco przypominające skowyczenie psa.
VI. Ekologia gatunku
Gatunek łowny z okresem ochronnym; lokalnie jest przedmiotem
intensywnych polowań.
VII. Słowniczek
Ciąg - przelot ptaków określonymi i powtarzalnymi trasami.
Tabun - większa liczba gęsi
Zimowisko - miejsce zimowania ptaków wędrujących.