Słonka
{Scolopax rusticola)

 


Ptak ten należący do brodzących, nazywany leśnym prostodziobem, (tłumaczenie z
łaciny) występuje w większości naszych łowisk.
I . Występowanie i siedlisko
Słonki zamieszkują na obszarze całej Europy i Azji. Ich areał lęgowy rozciąga
się szerokim pasem od Europy środkowej aż po Chiny i Japonię. Za teren bytowania
słonki obierają najczęściej wilgotne i podmokłe lasy bogate w larwy owadów oraz
wszelkiego rodzaju stawonogi. Ich ulubionymi terenami są podmokłe grądy i olsy.
Występuje praktycznie na terenie całego kraju z wyjątkiem terenów górskich.
I I . Charakterystyka ogólna
Słonka jest ptakiem o gabarytach małego gołębia, z nogami i dziobem
przystosowanymi do brodzenia w płytkiej wodzie i zbierania pokarmu z mułu. Szata
upierzenia jest wybitnie maskująca, w barwach brązowych, rdzawych i szaropopielatych
z mozaiką skomplikowanego wzoru. Głowa jest krótka i ozdobiona
czarnymi pasami, zakończona dziobem, który słonka jest w stanie otwierać w połowie
długości. Ta tzw. zakładka umożliwia otworzenie części przedniej dzioba podczas
grzebania w mule aby chwycić złapanego owada niczym pęsetą. Podczas lotu dziób
słonki opuszczony jest w dół, aby lotnik mógł obserwować teren wysoko
umieszczonymi oczami. Ubarwienie słonki zmienia się w ciągu roku. Na wiosnę jest
jaśniejsze, z czasem aż do jesieni ciemnieje. Słonki największa wagę osiągają późnym
latem, najlżejsze są tuż po tokach, czyli w okresie wiosennym.
III. Odżywianie
Słonki pobierają pokarm tylko z ziemi i wody. Nie żerują na owadach
latających. Ich wielkim przysmakiem są larwy ochotkowatych oraz jętkowatych, jak
również larwy komarów. Z podmokłego podłoża, za pomocą wyspecjalizowanego
dzioba, wydobywają z błota wszelkie możliwe i jadalne bezkręgowce oraz mięczaki. W
okresie wiosennym pobierają też czasem pokarm roślinny np. stare jagody (tylko w
przypadkach braku pokarmu zwierzęcego).
IV. Rozmnażanie i rozwój
W porze wiosennej, tuż po przylocie, rozpoczynają się toki słonek. Nazywane
przez myśliwych „ciągami” loty zygzakowate samców odbywają się ściśle ustaloną,
codziennie tą samą trasą. Trwają one często aż do końca czerwca. Podczas lotu samce
wydają charakterystyczny charczący odgłos, zwany popularnie „chrapaniem”. Loty
godowe mają miejsce tuż przed zachodem słońca i trwają kilkadziesiąt minut prawie
do zapadnięcia ciemności. Najczęstszymi trasami ciągów są obrzeża łąk i podmokłych
lasów oraz dukty leśne w pobliżu mokradeł i bagien. W okresie godowym latają tylko
samce, samice natomiast siedzą na ziemi wydając delikatne posykiwania, które wabią
samce. Podczas toków naziemnych, które mają miejsce gdy samiec odnajdzie samicę,
dochodzi do szeregu podskoków oraz figur tanecznych, aby zdobyć serce wybranki
Gniazda słonek są świetne zamaskowane i nawet zbliżając się do nich, ciężko
zauważyć ich obecność. W gnieździe przygotowanym z suchych traw samica składa
trzy do pięciu jaj, które wysiaduje przez trzy tygodnie. Samiec nie angażuje się w
wychowanie potomstwa. Ani podczas wysiadywania, ani podczas odchowywania
młodych, które to trwa około sześciu tygodni.

 


V. Zachowanie
Słonka widywana jest praktycznie tylko w czasie lotu, jako że teren jaki obiera
sobie za siedlisko, z powodu podmokłości, jest trudno dostępny dla ludzi i dlatego jej
tryb życia uznać można za skryty. Widujemy zazwyczaj samce, które w trakcie
zygzakowatych ciągów potrafią nagle robić skręty niemal dziewięćdziesięciostopniowe
z prędkością dochodzącą stu kilometrów na godzinę.
VI. Ekologia gatunku
Nad gatunkiem tym trwa wiele rozważań co do stanu populacji i prób zdjęcia
go z listy gatunków łownych. W roku 2006 odbyło się w naszych łowiskach oficjalne
liczenie tych ptaków. Podobne akcje, będą konieczne aby utrzymać wiedzę na temat
liczebności tego ptaka oraz utrzymać odpowiedni stan populacji, umożliwiający nam
polowanie na ciągach.

VII. Słowniczek
Bródka – piórka przy ogonie słonki, często będące trofeum myśliwego.
Chrapanie – odgłos wydawany przez samca podczas ciągu.
Ciąg – lot godowy samca nad swoim terytorium .
Piórko malarskie – pojedyncza lotka słonki
Toki – czas godowy słonek.